Covid-19 Salgını: Tarihçe, Önlemler ve Etkileri

Covid-19 Salgını: Pandemi Süreci ve Sonrası

Covid-19 salgını, 11 Mart 2020’de Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “pandemi” olarak ilan edildi. Bu süreçte dünya genelinde 7 milyondan fazla insan hayatını kaybetti. Salgın, “Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu” kapsamından çıkarılmış olsa da etkileri hâlâ devam ediyor.

Salgının Başlangıcı ve Yayılması

Covid-19’un ilk vakaları, 2019’un son günlerinde Çin’in Hubey eyaletindeki Vuhan kentinde tespit edildi. İlk başlarda bilinmeyen bir solunum yolu rahatsızlığı olarak değerlendirilen hastalık, yarasalarda bulunduğu belirlenen bir beta koronavirüsünün mutasyona uğraması sonucu ortaya çıktı. 13 Ocak 2020’de Tayland’da kaydedilen ilk vaka, kısa süre içinde Japonya, ABD ve Avrupa’ya sıçradı. DSÖ, 30 Ocak 2020’de “Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu” ilan etti ve 11 Mart 2020’de Covid-19’un “küresel pandemi” olduğu duyuruldu. Aynı tarihte Türkiye’de de ilk vaka kaydedildi.

Alınan Önlemler

Salgına karşı birçok ülkede maske zorunluluğu, karantina ve sosyal mesafe uygulamaları devreye alındı. DSÖ, Haziran 2020’de cerrahi maske kullanımını teşvik etme çağrısında bulundu. İş yerleri ve okullarda yüz yüze faaliyetler askıya alınarak uzaktan çalışma ve eğitim sistemine geçildi. PCR testi, Covid-19 taşıyıcılığını belirlemek için yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı.

Varyantlar ve Aşı Gelişmeleri

Virüs, 2020’nin sonlarına doğru mutasyona uğrayarak Alfa, Beta, Gama, Delta ve Omicron gibi varyantlar ortaya çıkardı. DSÖ, bu varyantları bulaşıcılık ve hastalık şiddetine göre değerlendirdi. Covid-19’a karşı aşı çalışmaları hız kazandı; BioNTech/Pfizer aşısı Aralık 2020’de İngiltere’de kullanım onayı aldı ve dünyada ilk tescillenen Covid-19 aşısı oldu. 2021 itibarıyla farklı aşıların onaylanmasıyla toplu aşılama kampanyaları başladı ve normalleşme sürecine geçildi.

Günümüzde Covid-19’un Durumu

2022’nin ortalarından itibaren dünya genelinde Covid-19 önlemleri gevşetilmeye başlandı. DSÖ, 5 Mayıs 2023’te salgını “Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu” sınıfından çıkardı. Ancak Covid-19 kaynaklı ölümler devam ediyor. Bugüne kadar dünya genelinde Covid-19 nedeniyle 7 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti. Amerika kıtası 3 milyondan fazla ölümle ilk sırada yer alırken, Avrupa’da 2 milyondan fazla kişi yaşamını yitirdi. En fazla ölüm kaydedilen ülkeler arasında ABD, Brezilya, Hindistan ve Rusya bulunuyor.

Devam Eden Etkiler

Bu yıl da salgının etkileri sürmeye devam ediyor. Son verilere göre, geçtiğimiz hafta dünya genelinde 517 kişi, şubat ayında ise 3 bin 73 kişi Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetti. Kayıtlara geçen toplam vaka sayısı 777 milyonu aşarken, 13 milyardan fazla doz aşı uygulanmış durumda.