Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Hedefleri ve YEKA Modeli

YEKA Modeli ile Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Hedefleri

Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in Türkiye’deki güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesinin artırılmasıyla ilgili yeni raporuna göre, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modeli, büyük ölçekli güneş ve rüzgar enerji santrallerinin kurulmasını destekleyen önemli bir mekanizma olarak 2016 yılından bu yana uygulanıyor. YEKA’nın son yönetmelik ve şartnameleri, Türkiye’nin yenilenebilir enerji projelerini hızlandırmayı ve yatırımcılar için daha cazip hale getirmeyi amaçlıyor.

Türkiye, mevcut 32 gigavatlık rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesini 2035 yılı itibarıyla 120 gigavata çıkarmayı hedefliyor. YEKA kapsamında bu yıl ocak ve şubat aylarında gerçekleştirilen 2 gigavatlık ihalelerin yanı sıra, yıl sonuna kadar 2 gigavatlık ek bir ihale planlanıyor.

Yenilikler ve Yatırımcı İlgisi

Yeni düzenlemelerle birlikte YEKA projeleri için iletim bedeli muafiyeti sağlanması ve santrallerin yanına kurulu güç kadar batarya depolama sistemleri eklenmesine izin verilmesi gibi yenilikler getiriliyor. Ayrıca, bürokratik süreçlerin hızlandırılması amacıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın aktif destek sağlaması bekleniyor. Bu çerçevede, “süper izin” adı verilen mekanizma ile izin sürelerinin dört yıldan iki yılın altına düşürülmesi hedefleniyor.

Yeni düzenlemeler yatırımcıların finansal planlamalarını kolaylaştıracak esneklikler sunarken, YEKA projelerinde üretilen elektriğin serbest piyasada satılmasına yönelik yeni bir model de devreye alınıyor. Rüzgar enerjisi projeleri için 72 ay, güneş projeleri için ise 60 ay boyunca serbest piyasa satış imkanı sağlanıyor. Türkiye’nin izin süreçlerini kısaltarak, esnek elektrik satış seçenekleri sunması ve ulaşılabilir yerlilik oranları belirlemesi, YEKA projelerinin hayata geçirilme potansiyelini artırıyor.

Öte yandan, Ember verilerine göre, 2017-2025 yılları arasında ihale edilen toplam 7,8 gigavatlık güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesinin yalnızca dörtte biri devreye alındı. Yatırımların hayata geçirilmesindeki gecikmelerin nedenleri arasında uzun izin ve onay süreçleri, finansmana erişimdeki zorluklar, yüksek yerlilik oranı zorunluluğu ve elektrik satış seçeneklerinin kısıtlı olması yer alıyor.