Çankırı Tuzunun Önemi ve Özellikleri

Çankırı’da 35 milyon yıl önce oluşan kaya tuzu blokları ile Türkiye’nin tuz ihtiyacının önemli bir kısmı karşılanıyor. Yapılan akademik araştırmalar neticesinde dünyanın en saf tuzları arasına giren Çankırı tuzu, hem iç piyasada hem de yurt dışından büyük rağbet görüyor. Çankırı’da yeryüzüne çıkan tuz kayaları ise kentin sahip olduğu tuz rezervinin büyüklüğünü gösteriyor. 400 ila bin metre kalınlıkta tuz rezervlerinin bulunduğu Çankırı’da yaşanan jeolojik hareketlerle gün yüzüne çıkan tuz kayaları gözle görülebiliyor.

Çankırı tuzu ile ilgili bilimsel araştırmalar yapan Çankırı Karatekin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, oluşan kırıklar sebebiyle yerin birkaç yüz metre altında olan tuz kayaçlarının zamanla yukarı doğru hareket ettiğini ve toprak üzerine çıktığını söyledi.

“Bu bölgede buna bağlı olarak bitkisel bir gelişim ve tarım oldukça zor”

Çankırı tuzunun milyonlarca yıl önce deniz suyundaki tuzun kuruması ile oluştuğunu söyleyen Ercoşkun, “Bu bölgede kuzeyden güneye ve güneyden kuzeye doğru bir basınç oluşmasından dolayı kırık gerçekleşmiş. Bu kırığın doğal sonucu olarak yerin birkaç yüz metre altında olan tuz kayaçları yukarıya doğru hareketlendi. Bu hareketlenmenin doğal bir sonucu olarak yeryüzüne en yakın tuz madenleri ortaya çıktı. Çankırı tuzu 35 milyon yıl önce oluşmaya başladı. Bu oluşum sırasında özellikle yaz aylarında hızlı bir buharlaşma sebebiyle deniz suyundaki tuz kurudu ve beyaz katmanlar halinde oluştu. Kış mevsimlerinde ise deniz tabanına kil birikerek siyah bölgeleri oluşturdu. Bugün tuz blokları, 400 metre ila bin metre arasındaki bir kalınlığın gün yüzüne çıkmış halidir” dedi.

“Tuz Çankırı kavununu tatlandırıyor”

Çankırı’daki tuz yataklarının yeryüzüne çok yakın olduğuna dikkat çeken Ercoşkun, “Bu bölgede tuzun yüzeye çok yakın bulunması ve bu tuzun yüzey suları ile birlikte yıkanması sonucu bölgedeki akarsular, neredeyse doymuş tuzlu şeklinde akmaktadır. Yerin altına inen sular, yerin altındaki tuz ile buluşarak tuzu alıp yeryüzüne taşıyorlar. Bu bölgede buna bağlı olarak bitkisel bir gelişim ve tarım oldukça zor. Ürünlerin hasadı ve kalitesi daha düşük olabilir. Bu bölgedeki bitkilerin kendini tuza karşı koruyabilmeleri için bitki öz sularındaki madde konsantrasyonunu arttırmaları gerek. Bu durum ise Çankırı kavununda doğrudan doğruya çeşitli şekerlerin oluşmasıyla karşımıza çıkıyor. Çankırı ve bölgesinde tuzlu topraklarda yetişen kavunlar bu sebeple biraz daha tatlı, kokulu ve lezzetli olabiliyorlar” diye konuştu.