Sıfır Atık Projesi: Türkiye’nin Çevre Koruma Girişimi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın öncülüğünde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2017 yılında başlatılan Sıfır Atık Projesi, Türkiye’nin çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınma konusundaki en önemli adımlarından biri olarak dikkat çekiyor. Yedi yıldır devam eden proje, önemli kazanımlar elde edilmesini sağladı.

Geride kalan süre zarfında toplanan atıkların geri dönüşümü ile birlikte 227,3 milyar kilovatsaat enerji tasarrufu elde edildi. Bu miktar, yaklaşık 40 milyon hanenin bir yıllık enerji ihtiyacına eşdeğer. Proje kapsamında, 552,7 milyon ağacın kesilmesi önlenirken, 150 milyon ton karbondioksit salınımı da engellendi.

Geri Dönüşümle Elde Edilen Kazanımlar

Sıfır Atık hareketi ile atıkların kaynağında ayrıştırılması ve geri kazanılması sayesinde toplamda:

• 32,5 milyon ton kağıt-karton
• 9,1 milyon ton plastik
• 3,1 milyon ton cam
• 6,4 milyon ton metal
• 23,4 milyon ton organik ve diğer atıklar

Bu sayede toplam 74,5 milyon ton atık ekonomiye kazandırıldı. Proje sadece çevre açısından değil, ekonomik anlamda da önemli katkılar sağladı. 10 milyon hanenin yıllık elektrik faturası kadar tasarruf elde edilirken, 256 milyar lira ekonomik kazanç sağlandı. Ayrıca, Türkiye’deki tüm araçların yıllık yakıt tüketimi kadar petrolden de tasarruf edildi.

Depozito Yönetim Sistemi

Sıfır Atık Hareketi’nin yeni bir aşaması olarak, Türkiye Çevre Ajansı tarafından Depozito Yönetim Sistemi hayata geçirildi. “Depozitosu Olan Ambalajlar” (DOA) logosuna sahip plastik, cam ve alüminyum ambalajlar, geri dönüşüm makinelerine bırakılarak vatandaşlara teşvik bedeli sunuluyor. Bu sistemle birlikte yıllık 520 milyon euro tasarruf hedefleniyor.

BM’den Küresel Destek

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından oluşturulan BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu’nun başkanlığı, 12 Nisan 2023 tarihinde Emine Erdoğan’a teklif edildi ve bu görev kabul edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM 78. Genel Kurulu çerçevesinde düzenlenen “Küresel Sıfır Atık Hareketine Doğru” etkinliğinde, Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanına ilk imzayı atan kişi oldu. Bugün itibarıyla 100 ülkeden 13 binden fazla sıfır atık gönüllüsü bu beyana imza vermiştir.

Uluslararası Ödüller

Sıfır Atık Hareketi, uluslararası alanda da beğeni topladı ve birçok ödül aldı:

• BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO): “Sıfır Atık, Sıfır Açlık” ödülü (2018)
• BM Kalkınma Programı (UNDP): “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Ödülü” (2021)
• BM İnsan Yerleşimleri Programı (UN-Habitat): “Waste Wise Cities Global Champion” ödülü (2021)
• Akdeniz Parlamenter Asamblesi: “PAW Awards” (2022)
• Dünya Bankası: “İklim ve Kalkınma Liderliği Ödülü” (2022)

Yeni Farkındalık Kampanyası

30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü dolayısıyla bu yıl “Moda ve tekstilde sıfır atığa doğru” temasıyla ve “Yeterince Var” sloganıyla bir farkındalık kampanyası düzenlenmesi planlanıyor. Sıfır Atık Projesi, çevreyi koruma, sürdürülebilir kalkınma ve yeşil dönüşüm konularında Türkiye’yi uluslararası alanda öncü ülkelerden biri haline getirmeye devam ediyor.