Cumhuriyet Döneminde Sivas ve 500 TL’lik Banknotun Önemi

Sivas’a Cumhuriyet Döneminde Verilen Değer

Cumhuriyet’in ilk yıllarında kamu yatırımlarıyla ön plana çıkan Sivas, 1927 yılında basılan 500 TL’lik banknotlarla önemli bir değer kazandı. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk banknot grubunun bir parçası olan 500 TL’nin ön yüzünde Selçuklu mimarisinin başyapıtlarından Gökmedrese’nin taç kapısı, arka yüzünde ise Sivas’ın tarihi manzarası yer almakta.

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçişte Sivas

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde ekonomik ve kültürel açıdan önemli bir merkez olan Sivas, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında da hükümetin dikkatini çekti. 20. yüzyılın ilk yarısında sağlık, ticaret ve sanayi alanındaki kamu yatırımlarıyla öne çıkan bu şehir, Numune Hastanesi (1924), Türk Hava Kurumu Sivas Şubesi (1925), Türkiye İş Bankası Şubesi (1928), demiryolu hattı (30 Ağustos 1930), Tavra Deresi’ndeki elektrik santrali (1934), DDY Cer Atölyesi (1939) ve Çimento Fabrikası (1943) gibi önemli projelerle zenginleşti.

500 TL’lik Banknotun Önemi

Cumhuriyet hükümetinin Sivas’a verdiği önemin en belirgin örneklerinden biri de 1927 yılında basılan 500 TL’lik banknot oldu. Bu banknotun ön yüzünde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün portresi ve Gökmedrese’nin taçkapısı, arka yüzünde ise Sivas’ın tarihi manzarası bulunuyor.

Banknotun Arka Yüzü ve Tarihi Panoraması

500 TL’lik banknotun arka yüzünde, Sivas Kalesi’nden bir görüntü yer almakta. Bu fotoğraf, 19. yüzyılın son çeyreğinden önce çekilmiş olmalı. Çünkü 1884’te inşa edilen Hükümet Konağı ve 1892’de tamamlanan Mekteb-i İdadi (şu an Sivas Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi) bu görüntüde yer almıyor. Şifaiye Medresesi’nin güney duvarları ve I. İzzeddin Keykavus’un türbesinin külahı, Çifte Minareli Medrese’nin taçkapısı ve minareleri gibi yapıların detayları da fotoğrafın içinde yer alıyor. Ayrıca, Kale Camii ve Ahmed İzzet Paşa Camii minaresi de dikkatlice bakıldığında görülebiliyor. Eski Paşa Hamamı’nın sadece kubbesi ise sağ altta yer almakta. Bu banknot, Sivas’ın tarihi dokusunu ve mimarisini yansıtan önemli bir belge niteliğinde.

1927’de Dolaşıma Girdi

Birinci Emisyon (E1) Grubu banknotlar, Merkez Bankası kurulmadan önce basıldı. Maliye Bakanı Abdülhalik Renda başkanlığındaki komisyon, 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 liralık kupürlerden oluşan bu banknotların basılması kararını aldı ve işin basımını bir İngiliz firması olan Thomas De La Rue’ya verdi. Bu banknotlar, filigranlı kağıtlara kabartma olarak basıldı ve 5 Aralık 1927 tarihinde dolaşıma çıkarıldı. Önceki tedavüldeki evraklar ise 4 Aralık 1927 tarihinden itibaren dolaşımdan çekildi. Bu banknotlar, 1 Kasım 1928 Harf Devrimi’nden önce bastırıldığı için yazıları eski Türkçe olarak yer aldı.