ABD’de Yumurtada Kriz ve Türkiye’nin İhracat Rolü

ABD’de Yumurtada Kriz Derinleşiyor

Son aylarda ABD’de kuş gribi salgını büyük bir sorun haline geldi. Bu kriz, 35 milyon tavuğun itlaf edilmesiyle sonuçlandı. Resmi verilere göre, 2024 yılı itibarıyla ABD’de yumurta fiyatlarının %65 oranında artış göstermesi bekleniyor. 2025’te ise bu artış devam edecek; ocak ayında %15, şubat ayında ise %10 zam yapıldı. 2025 yılında kuş gribi nedeniyle toplamda 35 milyon tavuğun telef olması öngörülüyor.

Yumurta Fiyatları Yükseliyor

Yılın ilk iki ayında ABD’de yumurta, fiyatı en çok artan gıda ürünü oldu. Ancak mart ayının başlarında, ithalat etkisi ve kuş gribi vakalarındaki düşüşle birlikte fiyatlar gerilemeye başladı. ABD Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre, 12’li yumurtanın toptan satış fiyatı martın ilk haftasında 6.85 dolara düştü; bu, şubat sonuna göre %15’lik bir azalma anlamına geliyor.

Amerika, Yumurtada Türkiye’ye Yöneldi

Türkiye Yumurta Üreticileri Merkez Birliği Başkanı, ABD’de kuş gribi nedeniyle yaşanan arz sıkıntısı sonrası Türkiye’den ABD’ye yumurta ihracatının şubat ayında başladığını belirtti. Ocak ayından mart ayına kadar ABD’ye 7 bin ton yumurta ihraç edildi ve bu ihracattan 15 milyon dolar gelir elde edildi. Temmuz’a kadar devam etmesi planlanan toplam 15 bin tonluk yumurta ihracatı yapılacağı da ifade edildi. Ayrıca, Ramazan ayı dolayısıyla iç piyasadaki ihtiyacı karşılamak amacıyla ihracatın azaltıldığı belirtildi.

İhracatın Fiyatlara Etkisi

Türkiye’nin yumurta üretimindeki yeterlilik oranı %115 seviyesinde. Bu nedenle, Türkiye’nin iç piyasasında bir fiyat artışı beklenmiyor. Yumurtanın fiyatı, büyük ölçüde algıdan kaynaklanıyor. Yeterli üretim olmasına rağmen, ‘yumurta ihracata gidecek, kuş gribi çıktı, yumurtamız yetmeyecek’ gibi algılar nedeniyle fiyatlar yükseldi. Ancak bu durumun değişmesiyle fiyatlar düşüşe geçti. Şu anda beyaz L boyutu yumurta ortalama 160 TL, sarı organik yumurta ise 180-210 TL arasında satılmakta.

Yumurta İhracatında Türkiye’nin Yeri

Dünya genelinde 5 ana yumurta ihracatçısından biri olan Türkiye, sıralamada 4. sıradadır. Ancak iç piyasa etkilenmesin diye 5. sıraya düşme ihtimali bulunmaktadır. Hollanda, dünya genelinde yumurta ihracatında lider konumda; fakat üretimde ilk 20’de bile yer almıyor. Bunun nedeni, diğer ülkelerden aldığı yumurtaları kendi ihracat hanesine yazması. Diğer önemli yumurta ihracatçıları arasında Brezilya, Polonya, Ukrayna ve ABD (kuş gribi öncesi) bulunmaktadır.