Türkiye’nin İlk İklim Kanunu Teklifi ve İklim Değişikliği Başkanlığı’nın Görevleri

İklim Değişikliği İçin Yeni Kanun Teklifi

TBMM’ye sunulan yeni kanun teklifi, 20 madde, 2 geçici madde ve 3 farklı kanunda değişiklikler içeriyor. Bu düzenleme ile İklim Değişikliği Başkanlığı’nın görev ve sorumlulukları net bir şekilde belirleniyor. Kanun teklifi, ekonominin, şehirlerin, tarım ve gıda gibi kritik sektörlerin iklim krizinden en az şekilde etkilenmesini sağlamak için yapılacak düzenlemeleri kapsıyor.

Yerel ve ulusal eylem planlarının hazırlanmasıyla birlikte, sektörlerin uluslararası rekabet gücünü artırarak daha temiz ve verimli üretim süreçlerinin yasal güvenceye alınması hedefleniyor. Ayrıca, Türkiye Yeşil Taksonomisi kurulacak ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması devreye alınacak. Eğitim kurumlarında yeşil teknoloji müfredatının yer alması da planlanıyor.

İklim Kanunu ve İlkeler

Geçtiğimiz hafta TBMM Başkanlığı’na sunulan Türkiye’nin ilk “İklim Kanunu” teklifi, iklim değişikliğiyle mücadelede genel ilkeleri belirliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı, bu kanunun Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele çabalarına yeni bir soluk getireceğini ifade etti.

• Eşitlik
• İklim Adaleti
• İhtiyatlılık
• Katılım
• Entegrasyon
• Sürdürülebilirlik
• Şeffaflık
• Adil Geçiş
• İlerleme

Kamu kurumları, gerçek ve tüzel kişiler, kamu yararını gözeterek alınacak tedbirlere ve düzenlemelere uymakla yükümlü olacak. Bu teklifle birlikte ekonominin iklim bazlı olumsuz sonuçlara karşı dirençli hale getirilmesi amaçlanıyor.

İklim Değişikliği Başkanlığı’nın Sorumlulukları

Teklifte, İklim Değişikliği Başkanlığı’nın görev ve sorumlulukları da net bir şekilde belirlenmiş durumda. Başkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerine ilişkin ilerlemeleri izleyecek. Ayrıca, karbon fiyatlandırmasına yönelik piyasaya dayalı mekanizmaları düzenleme yetkisine de sahip olacak.

Ulusal ve Yerel Eylem Planları

Ulusal Katkı Beyanı doğrultusunda sera gazı emisyonları azaltılacak. Strateji ve eylem planları, periyodik olarak ulusal ölçekte hazırlanacak ve uygulanacak. Ayrıca, her ilde vali başkanlığında İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak.

Yerel İklim Değişikliği Eylem Planları, en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar hazırlanacak. Bakanlık, bu süreyi bir yıla kadar uzatabilecek.

Yerel Planların Hazırlanması

Yerel iklim değişikliği eylem planları, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum amacıyla her ilin bütüncül bir planı olacak şekilde hazırlanacak. Bu süreç vali koordinasyonunda, ilgili kurumlar ve yerel yönetimlerin katılımıyla gerçekleşecek.

Türkiye Yeşil Taksonomisi ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması

İklim Değişikliği Başkanlığı, iklim değişikliği teşvik mekanizmaları geliştirecek ve Türkiye Yeşil Taksonomisi’ni kurup yönetecek. Ayrıca, ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak amacıyla Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması kurulacak.

Temiz Teknolojinin Yaygınlaştırılması

Temiz teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması, ilgili kurumlarca hazırlanan planlama ve uygulama araçlarında öncelikli hedef olarak belirlenecek. Başkanlık, karbon yakalama ve depolama teknolojileri gibi yenilikçi alanlarda projelerin geliştirilmesi için işbirliği yapacak.

Eğitim ve Farkındalık Programları

Kamuoyu farkındalığının artırılması amacıyla eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eğitim düzeylerinde müfredat güncellemeleri yapılacak ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar gerçekleştirilecek.

Afet Yönetimi ve Su Yönetimi

İklim değişikliğine bağlı afetlerin neden olduğu kayıpların azaltılması için risk değerlendirmeleri ve erken uyarı sistemleri geliştirilecek. Ayrıca, su kaynaklarının etkin yönetimi sağlanacak ve denizel ile karasal korunan alanların niteliği artırılacak.

Kanun teklifinde belirtilen uygulama ve planlama araçlarına ilişkin yükümlülükler, ilgili kurum ve kuruluşlarca en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar yerine getirilecek. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.