Prof. Mehmet Ceyhan’dan ramazan öncesi hayati 4 uyarı

Türkiye’nin Covid-19 tablosu vahim. Vaka ve can kaybı sayıları her gün artıyor. Bu ortamda Ramazan ayı için alınan tedbirleri ve yapılması gerekenleri Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ile konuştum. İşte Mehmet Hoca’nın değerlendirme ve önerileri:

Ramazan tedbirleri

– Ramazan’da çok etkili olacak ek bir önlem göremedim ben. Bulaşın en yoğun olduğu ortamlar malum: Evler, toplu taşıma araçları ve iş yerleri. Ramazan ayı için açıklanan kararlar bu ortamlarda mevcut duruma göre ekstra bir önlem getirmiyor.

– Evet hafta sonları sokağa çıkma kısıtlaması var, restoran ve kafeler kapalı olacak ama bunlar ikinci derecede etkili önlemler. Bulaşın en yoğun olduğu üç ortamla ilgili, birinci derecede etkili yeni bir tedbir yok.

– Seyahat kısıtlaması, kademeli mesai ve evden çalışma gibi birinci derece önlemler yok. İnsanlar işe gittiği zaman otobüslerde, metrolardaki kalabalıkları önleyecek bir yöntem yok. Bu trafik kaçınılmaz olarak ev içine de yansıyacak.

Neler yapmalıyız? 

– İnsanlar kalabalıklardan uzak duracaklar, maske takacaklar ve mesafeye, ama artık iki metre olarak dikkat edecekler. Bir ya da bir buçuk metre diyorduk ama artık iki metre mesafe şart.

– Ailelerde, aynı evde yaşayanlar dışında kimsenin birbiriyle temas etmemesi lâzım.

– Aile üyesi, eş-dost fark etmiyor. Dışarıdan gelen insanın teması da, virüs taşıma olasılığı sizden farklı.

– Aynı evde yaşayan aile üyeleri dışında insanların bir araya geldiği ortamlardan kaçınılması gerekiyor. Buna tabii iftar sofraları da dahil. Misafirli, kalabalık iftarlardan, buluşmalardan kaçınılmalı.

– Özetle, sürekli bir arada olunan insanlar dışında kimseyle temas olmasın.

Güney Afrika mutantı alarmı 

– Türkiye geneline yayılmış olan İngiltere mutantı aşıdan kaçmıyor. Çinliler de Sinovac aşısı için açıkladılar. Aşı orijinal virüs gibi İngiliz mutantına karşı da etkili.

– Güney Afrika mutantında ise şöyle bir tehlike var. Sağlık Bakanlığı Türkiye’de görülen Güney Afrika mutantında sayının 9’dan 169’a çıktığını açıkladı. İngiliz mutantında etkili olan aşı, Güney Afrika mutantı karşısında etkisiz kalıyor.

– Biz eğer şehirler arası dolaşımı kısıtlamazsak, o zaman Güney Afrika mutantı da ülke geneline yayılabilir ve tablo çok daha vahim bir hâle gelebilir.

Okullarda ne yapılmalı?

– Okulların kesinlikle bir bilimsel kritere oturtmadan açılmaması lâzım. Her çocuğu taramaya gücümüz yetmeyebilir ama öğrenciler arasında tesadüfi test yapıp pozitifliğe göre bir kriter koyulmalı. Mesela ABD’deki gibi “Yüzde 1’in altına düşünce açıp yüzde 3’ün üstünde kapatacağım” dersiniz.

– Bu kriterin sınıf ve okul bazında değil bölgesel yapılması lazım. Örneğin bir ilde rastlantısal olarak yapılan testlerde yüzde 3 pozitif vaka olursa, bütün okullara aynı işlemi uygulamak lâzım.